Monday, August 21, 2023

Rig Veda X.18

1-4: mṛtyu;
5: dhātṛ;
6: tvaṣṭṛ;
7-12: pitṛmedhas;
13: yama, pitṛmedhas;
14: pitṛmedha or prajāpati

 

X.18.1

परं॑ मृत्यो॒ अनु॒ परे॑हि॒ पंथां॒ यस्ते॒ स्व इत॑रो देव॒याना॑त् ।

चक्षु॑ष्मते शृण्व॒ते ते॑ ब्रवीमि॒ मा नः॑ प्र॒जां री॑रिषो॒ मोत वी॒रान् ॥

param mṛtyo iti anu parā ihi panthām yaḥ te svaḥ itaraḥ deva-yānāt ǀ
cakṣuṣmate śṛṇvate te bravīmi mā naḥ pra-jām ririṣaḥ mā uta vīrān ǁ

X.18.2 

मृ॒त्योः प॒दं यो॒पयं॑तो॒ यदैत॒ द्राघी॑य॒ आयुः॑ प्रत॒रं दधा॑नाः ।

आ॒प्याय॑मानाः प्र॒जया॒ धने॑न शु॒द्धाः पू॒ता भ॑वत यज्ञियासः ॥

mṛtyoḥ padam yopayantaḥ yat aita drāghīyaḥ āyuḥ pra-taram dadhānāḥ ǀ
āpyāyamānāḥ pra-jayā dhanena śuddhāḥ pūtāḥ bhavata yajñiyāsaḥ ǁ 

X.18.3

इ॒मे जी॒वा वि मृ॒तैराव॑वृत्र॒न्नभू॑द्भ॒द्रा दे॒वहू॑तिर्नो अ॒द्य ।

प्रांचो॑ अगाम नृ॒तये॒ हसा॑य॒ द्राघी॑य॒ आयुः॑ प्रत॒रं दधा॑नाः ॥

ime jīvāḥ vi mṛtaiḥ ā avavṛtran abhūt bhadrā deva-hūtiḥ naḥ adya ǀ
prāñcaḥ agāma nṛtaye hasāya drāghīyaḥ āyuḥ pra-taram dadhānāḥ ǁ 

X.18.4

इ॒मं जी॒वेभ्यः॑ परि॒धिं द॑धामि॒ मैषां॒ नु गा॒दप॑रो॒ अर्थ॑मे॒तं ।

श॒तं जी॑वंतु श॒रदः॑ पुरू॒चीरं॒तर्मृ॒त्युं द॑धतां॒ पर्व॑तेन ॥

imam jīvebhyaḥ pari-dhim dadhāmi mā eṣām nu gāt aparaḥ artham etam ǀ
śatam jīvantu śaradaḥ purūcīḥ antaḥ mṛtyum dadhatām parvatena ǁ

X.18.5

यथाहा॑न्यनुपू॒र्वं भवं॑ति॒ यथ॑ ऋ॒तव॑ ऋ॒तुभि॒र्यंति॑ सा॒धु ।

यथा॒ न पूर्व॒मप॑रो॒ जहा॑त्ये॒वा धा॑त॒रायूं॑षि कल्पयैषां ॥

yathā ahāni anu-pūrvam bhavanti yathā ṛtavaḥ ṛtu-bhiḥ yanti sādhu ǀ
yathā na pūrvam aparaḥ jahāti eva dhātaḥ āyūṃṣi kalpaya eṣām ǁ

X.18.6

आ रो॑ह॒तायु॑र्ज॒रसं॑ वृणा॒ना अ॑नुपू॒र्वं यत॑माना॒ यति॒ ष्ठ ।

इ॒ह त्वष्टा॑ सु॒जनि॑मा स॒जोषा॑ दी॒र्घमायुः॑ करति जी॒वसे॑ वः ॥

ā rohata āyuḥ jarasam vṛṇānāḥ anu-pūrvam yatamānāḥ yati stha ǀ
iha tvaṣṭā su-janimā sa-joṣāḥ dīrgham āyuḥ karati jīvase vaḥ ǁ

X.18.7

इ॒मा नारी॑रविध॒वाः सु॒पत्नी॒रांज॑नेन स॒र्पिषा॒ सं वि॑शंतु ।

अ॒न॒श्रवो॑ऽनमी॒वाः सु॒रत्ना॒ आ रो॑हंतु॒ जन॑यो॒ योनि॒मग्रे॑ ॥

imāḥ nārīḥ avidhavāḥ su-patnīḥ ā-añjanena sarpiṣā sam viśantu ǀ
anaśravaḥ anamīvāḥ su-ratnāḥ ā rohantu janayaḥ yonim agre ǁ

X.18.8

उदी॑र्ष्व नार्य॒भि जी॑वलो॒कं ग॒तासु॑मे॒तमुप॑ शेष॒ एहि॑ ।

ह॒स्त॒ग्रा॒भस्य॑ दिधि॒षोस्तवे॒दं पत्यु॑र्जनि॒त्वम॒भि सं ब॑भूथ ॥

ut īrṣva nāri abhi jīva-lokam gata-asum etam upa śeṣe ā ihi ǀ
hasta-grābhasya didhiṣoḥ tava idam patyuḥ jani-tvam abhi sam babhūtha ǁ

X.18.9

धनु॒र्हस्ता॑दा॒ददा॑नो मृ॒तस्या॒स्मे क्ष॒त्राय॒ वर्च॑से॒ बला॑य ।

अत्रै॒व त्वमि॒ह व॒यं सु॒वीरा॒ विश्वाः॒ स्पृधो॑ अ॒भिमा॑तीर्जयेम ॥

dhanuḥ hastāt ā-dadānaḥ mṛtasya asme iti kṣatrāya varcase balāya ǀ
atra eva tvam iha vayam su-vīrāḥ viśvāḥ spṛdhaḥ abhi-mātīḥ jayema ǁ

X.18.10

उप॑ सर्प मा॒तरं॒ भूमि॑मे॒तामु॑रु॒व्यच॑सं पृथि॒वीं सु॒शेवां॑ ।

ऊर्ण॑म्रदा युव॒तिर्दक्षि॑णावत ए॒षा त्वा॑ पातु॒ निर्ऋ॑तेरु॒पस्था॑त् ॥

upa sarpa mātaram bhūmim etām uru-vyacasam pṛthivīm su-śevām ǀ
ūrṇa-mradāḥ yuvatiḥ dakṣiṇā-vate eṣā tvā pātu niḥ-ṛteḥ upa-sthāt ǁ

X.18.11

उच्छ्वं॑चस्व पृथिवि॒ मा नि बा॑धथाः सूपाय॒नास्मै॑ भव सूपवंच॒ना ।

मा॒ता पु॒त्रं यथा॑ सि॒चाभ्ये॑नं भूम ऊर्णुहि ॥

ut śvañcasva pṛthivi mā ni bādhathāḥ su-upāyanā asmai bhava su-upavañcanā ǀ
mātā putram yathā sicā abhi enam bhūme ūrṇuhi ǁ

X.18.12

उ॒च्छ्वंच॑माना पृथि॒वी सु ति॑ष्ठतु स॒हस्रं॒ मित॒ उप॒ हि श्रयं॑तां ।

ते गृ॒हासो॑ घृत॒श्चुतो॑ भवंतु वि॒श्वाहा॑स्मै शर॒णाः सं॒त्वत्र॑ ॥

ut-śvañcamānā pṛthivī su tiṣṭhatu sahasram mitaḥ upa hi śrayantām ǀ
te gṛhāsaḥ ghṛta-ścutaḥ bhavantu viśvāhā asmai śaraṇāḥ santu atra ǁ

X.18.13

उत्ते॑ स्तभ्नामि पृथि॒वीं त्वत्परी॒मं लो॒गं नि॒दध॒न्मो अ॒हं रि॑षं ।

ए॒तां स्थूणां॑ पि॒तरो॑ धारयंतु॒ तेऽत्रा॑ य॒मः साद॑ना ते मिनोतु ॥

ut te stabhnāmi pṛthivīm tvat pari imam logam ni-dadhat mo iti aham riṣam ǀ
etām sthūṇām pitaraḥ dhārayantu te atra yamaḥ sadanā te minotu ǁ

X.18.14

प्र॒ती॒चीने॒ मामह॒नीष्वाः॑ प॒र्णमि॒वा द॑धुः ।

प्र॒तीचीं॑ जग्रभा॒ वाच॒मश्वं॑ रश॒नया॑ यथा ॥

pratīcīne mām ahani iṣvāḥ parṇam-iva ā dadhuḥ ǀ
pratīcīm jagrabha vācam aśvam raśanayā yathā ǁ


Sumber: https://sri-aurobindo.co.in/workings/matherials/rigveda/10/10-018.htm

Monday, June 5, 2023

Rig Veda I.114

Rudra

 

I.114.1

इ॒मा रु॒द्राय॑ त॒वसे॑ कप॒र्दिने॑ क्ष॒यद्वी॑राय॒ प्र भ॑रामहे म॒तीः ।

यथा॒ शमस॑द्द्वि॒पदे॒ चतु॑ष्पदे॒ विश्वं॑ पु॒ष्टं ग्रामे॑ अ॒स्मिन्न॑नातु॒रं ॥

imāḥ rudrāya tavase kapardine kṣayat-vīrāya pra bharāmahe matīḥ ǀ

yathā śam asat dvi-pade catuḥ-pade viśvam puṣṭam grāme asmin anāturam ǁ

I.114.2

मृ॒ळा नो॑ रुद्रो॒त नो॒ मय॑स्कृधि क्ष॒यद्वी॑राय॒ नम॑सा विधेम ते ।

यच्छं च॒ योश्च॒ मनु॑राये॒जे पि॒ता तद॑श्याम॒ तव॑ रुद्र॒ प्रणी॑तिषु ॥

mṛḷa naḥ rudra uta naḥ mayaḥ kṛdhi kṣayat-vīrāya namasā vidhema te ǀ

yat śam ca yoḥ ca manuḥ ā-yeje pitā tat aśyāma tava rudra pra-nītiṣu ǁ

I.114.3

अ॒श्याम॑ ते सुम॒तिं दे॑वय॒ज्यया॑ क्ष॒यद्वी॑रस्य॒ तव॑ रुद्र मीढ्वः ।

सु॒म्ना॒यन्निद्विशो॑ अ॒स्माक॒मा च॒रारि॑ष्टवीरा जुहवाम ते ह॒विः ॥

aśyāma te su-matim deva-yajyayā kṣayat-vīrasya tava rudra mīḍhvaḥ ǀ

sumna-yan it viśaḥ asmākam ā cara ariṣṭa-vīrāḥ juhavāma te haviḥ ǁ

I.114.4

त्वे॒षं व॒यं रु॒द्रं य॑ज्ञ॒साधं॑ वं॒कुं क॒विमव॑से॒ नि ह्व॑यामहे ।

आ॒रे अ॒स्मद्दैव्यं॒ हेळो॑ अस्यतु सुम॒तिमिद्व॒यम॒स्या वृ॑णीमहे ॥

tveṣam vayam rudram yajña-sādham vaṅkum kavim avase ni hvayāmahe ǀ

āre asmat daivyam heḷaḥ asyatu su-matim it vayam asya ā vṛṇīmahe ǁ

I.114.5

दि॒वो व॑रा॒हम॑रु॒षं क॑प॒र्दिनं॑ त्वे॒षं रू॒पं नम॑सा॒ नि ह्व॑यामहे ।

हस्ते॒ बिभ्र॑द्भेष॒जा वार्या॑णि॒ शर्म॒ वर्म॑ च्छ॒र्दिर॒स्मभ्यं॑ यंसत् ॥

divaḥ varāham aruṣam kapardinam tveṣam rūpam namasā ni hvayāmahe ǀ

haste bibhrat bheṣajā vāryāṇi śarma varma chardiḥ asmabhyam yaṃsat ǁ

I.114.6

इ॒दं पि॒त्रे म॒रुता॑मुच्यते॒ वचः॑ स्वा॒दोः स्वादी॑यो रु॒द्राय॒ वर्ध॑नं ।

रास्वा॑ च नो अमृत मर्त॒भोज॑नं॒ त्मने॑ तो॒काय॒ तन॑याय मृळ ॥

idam pitre marutām ucyate vacaḥ svādoḥ svādīyaḥ rudrāya vardhanam ǀ

rāsva ca naḥ amṛta marta-bhojanam tmane tokāya tanayāya mṛḷa ǁ

I.114.7

मा नो॑ म॒हांत॑मु॒त मा नो॑ अर्भ॒कं मा न॒ उक्षं॑तमु॒त मा न॑ उक्षि॒तं ।

मा नो॑ वधीः पि॒तरं॒ मोत मा॒तरं॒ मा नः॑ प्रि॒यास्त॒न्वो॑ रुद्र रीरिषः ॥

mā naḥ mahāntam uta mā naḥ arbhakam mā naḥ ukṣantam uta mā naḥ ukṣitam ǀ

mā naḥ vadhīḥ pitaram mā uta mātaram mā naḥ priyāḥ tanvaḥ rudra ririṣaḥ ǁ

Jangan bunuh yang agung dan yang kecil dan kita yang sedang tumbuh dan kita yang sudah dewasa, jangan bunuh Ayah dan Ibu kita, jangan sakiti tubuh kita yang tercinta, O Rudra.

I.114.8

मा न॑स्तो॒के तन॑ये॒ मा न॑ आ॒यौ मा नो॒ गोषु॒ मा नो॒ अश्वे॑षु रीरिषः ।

वी॒रान्मा नो॑ रुद्र भामि॒तो व॑धीर्ह॒विष्मं॑तः॒ सद॒मित्त्वा॑ हवामहे ॥

mā naḥ toke tanaye mā naḥ āyau mā naḥ goṣu mā naḥ aśveṣu ririṣaḥ ǀ

vīrān mā naḥ rudra bhāmitaḥ vadhīḥ haviṣmantaḥ sadam it tvā havāmahe ǁ

Jangan menyakiti Anak kita yang diperanaki dan dalam keberadaan kita dan pada sapi kita dan pada kuda kita dan pada pahlawan kita, O Rudra, yang marah jangan membunuh, {kami} yang memberikan persembahan selalu memanggilMu.

I.114.9

उप॑ ते॒ स्तोमा॑न्पशु॒पा इ॒वाक॑रं॒ रास्वा॑ पितर्मरुतां सु॒म्नम॒स्मे ।

भ॒द्रा हि ते॑ सुम॒तिर्मृ॑ळ॒यत्त॒माथा॑ व॒यमव॒ इत्ते॑ वृणीमहे ॥

upa te stomān paśupāḥ-iva ā akaram rāsva pitaḥ marutām sumnam asme iti ǀ

bhadrā hi te su-matiḥ mṛḷayat-tamā atha vayam avaḥ it te vṛṇīmahe ǁ

I.114.10

आ॒रे ते॑ गो॒घ्नमु॒त पू॑रुष॒घ्नं क्षय॑द्वीर सु॒म्नम॒स्मे ते॑ अस्तु ।

मृ॒ळा च॑ नो॒ अधि॑ च ब्रूहि दे॒वाधा॑ च नः॒ शर्म॑ यच्छ द्वि॒बर्हाः॑ ॥

āre te go-ghnam uta puruṣa-ghnam kṣayat-vīra sumnam asme iti te astu ǀ

mṛḷa ca naḥ adhi ca brūhi deva adha ca naḥ śarma yaccha dvi-barhāḥ ǁ

I.114.11

अवो॑चाम॒ नमो॑ अस्मा अव॒स्यवः॑ शृ॒णोतु॑ नो॒ हवं॑ रु॒द्रो म॒रुत्वा॑न् ।

तन्नो॑ मि॒त्रो वरु॑णो मामहंता॒मदि॑तिः॒ सिंधुः॑ पृथि॒वी उ॒त द्यौः ॥

avocāma namaḥ asmai avasyavaḥ śṛṇotu naḥ havam rudraḥ marutvān ǀ

tat naḥ mitraḥ varuṇaḥ mamahantām aditiḥ sindhuḥ pṛthivī uta dyauḥ ǁ

Sumber: https://sri-aurobindo.co.in/workings/matherials/rigveda/01/01-114.htm